Sooyaalka Twitter-ka Qaybtii 2aad

Kor-u kicii Twtitter-ka

Twitter-ku waxa uu soo maray marxalado kala duwan, waxaanu ku socday xawaare aad u sareeya. 400,000(afar boqol oo kun) oo qoraalo(twteets) ayaa la soo dhigay saddexdii billood ee kasta sannadkii 2007dii,tiradaasi oo aad kor ugu kacday sannadkii xigay ee 2008dii,waxaanay noqotay 10 malyuun(toban malyuun).Bishii Feebarweri ee sannadkii

2010kii, macaamiisha Twitter-ku waxay dirayeen 500 malyuun(Shan boqol)oo tweets ah maalintiiba.Bishii Maarj ee isla sannadkaana ,Twtiiter-ku waxa uu diwaangeliyay in ka badan 70,000 oo codsi,halka bishii Juun ee isla sannadkaa 65 malyuun oo tweets la soo dhigayay maalin kasta,taasi oo la mid ahayd in ilbidhiqsigiiba la soo dhigayay,sida uu sheegay Twitter-ku.Bishii Maarj ee sannadkii 2011kii,140 malyuun ayaa la soo dhigayay maalin kasta.Sida ay sheegtay Compete.com,Twttiter-ku waxa uu galay kaalinta saddexaad boggagga lagu xidhiidho bishii Jeenaweri ee sannadkii 2009kii, halka uu markii hore kaga jiray liiska lala kasaraynta kaalinta 22^aad.

Twitter-ka isticmaalkiisu waxa uu istaagay munaasabado dhawr ah,sida koobkii adduunka ee sannadkii 2010kii, ka dib markii ay soo dhigeen taageerayaasha Jabaan 2,940 qoraal(tweets) soddon ilbidhiqsi gudahood, markii Jabaan ay gool ka dhalisay Kamaruun juun 14keedii, qoraalkaas oo ahaa rikoodhkii ugu sareeyey ee marqudha lasoo dhigo,laakiin muu noqon rikoodhkaasi mid waara oo waxa jabiyay taageerayashaasha  Los Angeles Lakers oo soo dhigay 3,085 oo qoraal(tweets) ,ka dib markii Los Angeles ay ciyaartii baaskidka(NBA) ee kamadambaysta ku guulaysatay 2010kii.Rikoodhada xigay waxay ahaayeen 7,196, oo ahayd sannadkii 2011kii,koobka adduunka ee dumarka intii lagu guda jiray ciyaar dhexmaraysay Maraykanka iyo Jabaan.

Markii uu dhintay Michael Jackson 25kii juun,2009kii,serfarkii Twitter-ku wuu burburay, kadib markay macaamiishu isweydaarsatay 100,000(Boqol Kun) oo qoraalo saacaddiiba ,kuwaasi oo ay ku xardheen Michael Jackson.Rikoodhka hadda yaala waxa la dhigay bishii ogos ee sannadkii 2013kii,waana 143,199 qoraal(tweets) saacaddiiba, waxaanu u xidhan yahay waddanka Jabaan.

Dib-u-habayntii Twitter-ka

Billihii Sebtambar ilaa Oktoobar ee sannadkii 2010kii, ayuu Twitter-ku bilaabay dib u habayn uu ugu magac daray“New Twitter”,waxyaabaha uu soo kordhiyay waxa kamid ahaa in macmiilku arki karo sawiradda iyo muuqaalada isaga oo aan xidhayn bogga Twttiter-ka, kaliya waxa uu ku dhufanayaa(Click) halka uu ku qoran yahay lingaxa(link) muuqaalka ama sawiradda,waxaanu si toos ah kuugu hagayaa mareegaha sida Youtube iyo Flickr ee muuqaalada qaabilsan Addeeggan cusub waxa uu Twitter-ku si rasmi ah u dhaqan galay isticmaalkiisa bishii noofambar ee sannadkii 2010kii.

Bishii maarj 21keedii,sannadkii 2012kii, ayuu Twitter-ku u debaal-degay sannad guuradiisii 6aad,waxaanu ku dhawaaqay 140 malyuun oo macmiil ah iyo in maalintiiba la soo dhigo 340 malyuun(Saddex boqol iyo afartan malyuun) oo qoraal(Tweets),waxaanay  kor u kaceen isticmaalayaashiisu 40%, marka loo eego sannadkii ka horeeyey oo uu lahaa 100 malyuun oo isticmaale(macmiil). Bishii juun 5teedii, sannadkii 2012kii ayuu Twitter-ku dib-u-habayn ku sameeyey astaanta, isaga oo qoraalkii ka masaxay si uu tayada kor ugu qaado. Bishii Sebtambar ee sannadkii 2013kii, xog uu Twitter-ku soo saaray waxa uu ku sheegay in 20 malyuun(labaatan malyuun) oo macaamiil ahi inay diraan 40 malyuun (Afartan Malyuun) oo qoraal(Tweets) maalin kasta, qoraaladaa 60% waxa laga diray moobiladda casriga ah ee loo yaqaan Smart Phones-ka.

Soogelidii Suuqa Gaancsiga ee Twitter-ka

Bishii sebtembar 12keedii, sannadkii 2013kii ayuu Twitter-ku ku dhawaaqay inuu warqad u qoray guddida amniga iyo sarifka ee Maraykanka, taasi oo uu ku ogaysiinayo inuu qorshaynayo baddeecad uu soo dhigo suuqa.Warqada ayaa lagu sheegay inuu Twitter-ku leeyahay 200,000,000 malyuun(laba boqol oo malyuun) oo macmiil oo si joogta ah u isticmaala iyo in ka badan  500,000,000(shan boqol oo malyuun) oo qoraal (Tweets) oo maalin kasta la soo dhigo.

Kala saraynta Mareegaha

Twitter-ku waxa uu ka mid yahay 10ka mareegood ee loogu daallacashadda badan yahay boggaga bulshaddu ku xidhiidho sida uu sheegay Alexas Web Traffic Analysis.        Bishii feebarweri ee sannadkii 2009kii, mareegta Compete.com ayaa sheegtay inuu Twitter-ku yahay mareegta saddexaad ee baraha bulshadda ee loogu isticmaalka badan yahay.Nielsen.com ayaa sannadkii 2009kii Twitter-ka ku tilmaamtay bogga ugu korodhka badan boggaga ay bulshaddu ku xidhiidho.

Sannadkii 2009kii, Twitter-ka dadka ugu badan ee isticmaali jiray waxay ahaayeen dadka waaweyn, oo aan inta badan isticmaalin boggaga kale ee bulshaddu ku xidhiidho, sida uu sheegay Jeremiah Owyang oo daraasaynayay boggaga bulshadu ku xidhiidho. ”Dadka waaweyn ayaa hadda la qabsanaya waxay dadka yar-yar sannado badan isticmaalayeen”sida waxa sheegay Jeremiah Owyang.Sida ay sheegtay ComScore kaliya 11% ka mid ah macaamiisha Twitter-ka ayay da’doodu u dhaxaysaa 12-17jir.

Daraasad ay soo saartay Quancast ayaa lagu sheegay in 27malyuun(toddoba iyo labaatan malyuun) oo qof ay isticmaalayeen Twitter-ka bishii sebtambar ee sannadkii 2009kii, halka 63% ay ka ahaayeen 35jir wax ka hooseeya.

Sida ay sheegtay daraasad ay samaysay Sysomos bishii Juun ee sannadkii 2009kii, dumarka ayaa inyar ka badan ragga isticmaala Twitter-ka. Dumarka ayaa ah 53%, halka 47% ay yihiin rag.Waxa kale oo la tilmaamaa in magaaladda New York hogaanka u hayso magaalooyinka ugu isticmaalka badan Twitter-ka.

Twitter-ku waxa uu ku dhawaaqay 7dii sebtambar,sannadkii 2011kii in ay 100 malyuun ugu yaraan daallacdaan, halka 50 malyuun ay daallacdaan maalin kasta.Maqaal la daabacay 6dii Jeenawari ee sannadkii 2012kii,Twitter-ka waxa la xaqiijiyay in uu noqday baraha bulshadu ku xidhiidho ka ugu horeeya waddanka Jabbaan, halka uu Facebook-gu kaalinta labaad soo galay,sida ay sheegtay ComScore oo ka faalloota arrimahan.

Jabbaan waa waddanka keliya ee Twitter-ku ka horeeyo Facebook-ga dhammaan caalamka oo dhan.Twitter-ku waxa uu sheegay 31kii bishii Maarj,sannadkii 2014kii inay 255 malyuun isticmaalayeen bil kasta, halka 198 malyuun ay ka isticmaalayeen moobilka.Sannadkii 2013kii,ayaa in ka badan 100 malyuun ay isticmaalayeen Twitter-ka maalin kasta, halka 500 malyuun oo qoraal(Tweets) la soo dhigayay,waxaana tiraba saddex jeer eegayay Twitter-kooda ilaa 29% ka mid ah macaamiisha Twitter-ka.

Sannadkii 2012kii, waddanka Maraykanka ayaa noqday waddanka ugu badan ee ay joogtadda u isticmaalaan macaamiisha Twitter-ku.

Addeegga Wadaaga Sawirada (Photo-sharing)

Twitter-ku waxa uu ku dhawaaqay 1dii bishii Juun ee sannadkii 2011kii, inuu  sameeyey addeeg sawirada lagu wadaago(Photo-sharing) kaasi oo macaamiisha u sahlaya inay sawiro  inta ay soo geliyaan ay dhigi karaan boggooda hore ee Twitter-ka.Waxa kale oo ay macaamiishu kusoo dari karaan sawiro qabta baadi-goobka ee Twitter-ka,iyaga oo ka horaysiinaya calaamadda sallaanka (Hashtag ”#”) .Twitter-ku waxa kale oo uu qorshaynayaa inuu sameeyo albam kaasi oo meel iskugu geynaya dhamaan sawiraddi uu macmiilku soo dhigay akoonkiisa Twitter-ka.

Arrimaha Bulshadda (Arrimaha Muranka dhaliyay)

Twitter-ka waxa siyaabo badan u addeegsadda shirkaddo iyo shakhsiyaad labadaba. Tusaale fiican waxa u ah mudaharaadyada,taasi oo mararka qaar loogu yeedho Kacdoonkii Twitter-ka(Twitter Revolution) waxaana ka mid ah kacdoonkii ka bilaabmay Tuniisiya sannadkii 2010kii ilaa 2011kii,kii Masar sannadkii 2011kii, doorashadii sannadkii 2009kii ee waddanka Iiraan iyo qalalaasihii waddanka Moldofa ee sannadkii 2009kii.Dawladaha Masar iyo Iiraan way xidheen Twitter-ka, si ay uga aargoostaan.Waddamada faaf-reeba waxa ka mid ah Shiinaha, Iiraan, Ciraaq, Fanisweela, Turkiga iyo Masar.

Wakhtigii uu socday Gu’gii Carabtu ee horaantii sannadkii 2010kii,daraasad ay samaysay jaamacadda Dubai School of Government ayaa waxa ay sheegtay  in 0.26% ka mid ah dadweynaha masaaridu isticmaalaan Twitter-ka,halka 0.01% ay ka yihiin waddanka Tuniisiya dadka isticmaalayay,Suuriyana waxay ahaayeen 0.04%,taasi oo muujinaysa tiradda yar ee isticmaalaysay Twitter-ka iyo saamaynta xooggan ee uu kulahaa bulshadda dhexdeeda,waxaana loo aanaynayaa Twitter-ku inuu ka mid ahaa sababihii kalifay Maxamed Xusni Mubaarik, madaxweynihii hore ee Masar inuu iscasilo.

Waxyaabaha kale ee loo addeegsado waxa ka mid ah digniinaha dhulgariirka ayaa lagu baahiyaa, waxa kale oo isticmaala booliska, sida qaraxii 2013kii ee orodkii ka socday magaaladda Boston lala beegsaday oo ninkii looga shakiyay lagu baahiyay Twitter-ka.

Twitter-ka waxa kale oo aad u isticmaala warbaahinta oo wararka deg-degga ah kula socodsiisa daawadayaasha.Twitter-ka waxa kale oo isticmaala ururka Al-shabaab ee Soomaaliya ka dagaalama ,waxaanay Twitter-kooda ku sheegteen inay ka dambeeyeen qaraxiii Westgate Shopping Mall ee magaaladda Nayroobi ee waddanka Kiiniya bishii sebtambar ee sannadkii 2013kii.

Saamaynta Togan ee Twitter-ka

Waxbarashada ayuu Twitter-ku door wax ku-ool ah ka qaataa, gaar ahaan jaamicaddaha iyo koolajyadda, waxaanu kor u qaaday isdhexgalka ardayda,gaar ahaan khudbadaha. Dhanka daraasadaha ayuu wax badan ka taray oo waxa uu Twitter-ku suurtagal ka dhigay dad meelo fog-fog ama waddama kala durugsan joogaa inay daraasad wada samayn karaan, isla markaana ay is fudud warka u kala qaadan karaan.Halka Twitter-ku fursad siiyay ardayda xishoodka badan ee aan fool-ka-foolka ku fiicnayn inay fooramyada kusoo bandhigi karaan doodahoodda.

Isdhexgalka bulshadda ayuu door weyn ka qaataa Twitter-ku,waxa kale oo uu door ku leeyahay siyaasadda,fanka,saxaafadda, dhaqaalaha iyo ciyaaraha dhammaantood.

Hogaamiyayaasha Caalamka

Hogaamiyayaasha caalamka iyo diblamaasiyiintooduba waxa ay si dhakhsa ah uga faa’iidaysteen isticmaalka Twitter-ka, iyaga oo kala xidhiidhaya muwaadiniintooda iyo jaallayaashooda kaleba.

Safiirka Maraykanka u fadhiya Ruushka, Michael A. Mcfaul ayaa hormuud ka ahaa isticmaalka Twitter-ka ee dhanka diblamaasiyadda. Michael ayaa si joogta ah ugu soo qora Twitter-ka qoraallo Ingiriisi iyo Ruush ah ka dib markii safiirnimadda loo magacaabay sannadkii 2011kii.

Boqoradda labaad ee boqortooyadda Ingiriiska Queen Elizabeth II ayaa iyaduna dirtay qoraalkedii u horeeyey ee dhanka Twitter-ka bishii oktoobar 14dii sannadkii 2014kii. Waxay kaga qaybqaadatay xuska loo samaynayay furitaanka madxafka London Science Museum’s Information Age Exhibition.

Daraasad uu sameeyey mareegta TwitDiplamacy sannadkii 2013kii ayaa lagu ogaaday in 153 waddan oo ka mid ah 193 ka waddan ee ku jira qaramadda midoobay inay samaysteen akoon Twitter ah oo dawladdu leedahay.Daraasad kale ayaa sheegtay in 505 akoon oo Twitter ah ay isticmaalaan hogaamiyayaasha caalamka iyo wasiiradooda arrimaha dibadda, waxaanay qoraaladoodu(Tweets) gaadhaan(akhrista) in ka badan  106 malyuun oo ku xidhan.

Jaantuuskan hoose waxa uu soo koobayaa macluumaadka Twitter-ka.

Nooca Shirkadda	Caam
Taariikhda la aasaasay	21kii Maarj, 2006
Xaruntiisa guud	Sanfaransiisko, Kalifoorniya
Inta uu ka hawlgalo	Caalamka oo dhan
Aasaasayaasha Twitter-ka	Jack Dorsey, Noah Glass, Biz Stone, Evan Williams
Nooca shiradda	Intarnad
Dakhliga Twitter-ka	$ 664 malyuun
Shaqaalaha Twitter-ka	3300 shaqaale ah
Mareegta Twitter-ka	Twitter.com
Barnaamijka lagu qoray	Java, Ruby, Scala, Java Script
Nooca mareegta	Boggaga bulshadu ku xidhiidho
Diiwaangelin miyuu u baahan yahay?	Haa.Wax baad soo dhigi kartaa,Jaallayaal ayaad yeelan kartaa markaad is diwaangeliso
Isticmaalayaashiisa	284 malyuun oo  si joogta ah  u isticmaala Diisambar 2014kii
Inta luuqadood ee lagu isticmaalo Twitter-ka	33 luuqadood ayaa lagu isticmaalaa
Shaqaalaha Twitter-ka	50% waa Ingineero

W/Q: Sacad Maxamed Xasan (Aareeye)

Tixraac:

www.Wikipedia.com

www.crimson.co.uk

www.compete.com

www.nielsen.com

www.comscore.com